Carbidschieten - complete gids

Dit is een gids voor de beginnende en gevorderde carbidschieter.
In deze complete handleiding is voor iedere carbidschieter wat leerzaams te vinden.
Er worden vragen beantwoord als: hoeveel carbid moet ik gebruiken, en hoeveel water ? hoelang moet ik wachten ? waarom krijg ik slechts zwarte rook ?
 
Kortom alle tips om hard (én veilig) te knallen en jouw vrienden af te troeven !

 
nog 45 weken tot oudejaarsdag
carbidschieten
carbidschieten

bezoekers (uniek): vandaag 2 (1); gisteren 3 (3); week 15 (15) details

1. Wat is carbidschieten

Bij het schieten worden carbidstenen en water in een (melk-)bus gedaan (a); uit de reactie ontstaat een explosief gas. Dan wordt de bus afgesloten met bijv. een bal om het gas bijeen te houden (b). Wanneer het water en carbid hebben gereageerd (c), volstaat een vonkje om het gas te ontsteken (d) waarna de bal met een luide knal weg schiet.

basic.png
opstelling
carbidsteen
een carbidsteen

Het 'doel' van carbidschieten is voor ieder verschillend. Uiteraard worden de boze geesten ermee weggejaagd, maar dat zal voor de meesten bijzaak zijn. Belangrijker is het samenzijn. Dan is er, bedoeld of onbedoeld, een competitief element wat bovendrijft: wie maakt de luidste knal, wie schiet het verst/hoogst, wie maakt er een blooper, afijn de gezelligheid zit er snel in.
 
Er zijn ook georganiseerde competities, waar de deelnemers strijden om prijzen. Er kan 'gescoord' worden op decibellen, door een bepaald doel te treffen, snelheid, hoogte, afstand, richting etc. Ook hier voert gezelligheid de boventoon.
 
Carbid valt niet onder het vuurwerkbesluit, maar dat betekent niet dat er zomaar overal afgevuurd mag worden. Meestal wordt alleen op oudejaarsdag geschoten, maar ook dan op gezette tijden en plekken. Iedere gemeente kan dat zelf bepalen. Bekijk eerst de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) of daar iets over in staat (voorbeeld APV). Staat daar niets over in, bekijk dan de gemeentelijke website of bel; soms is het mogelijk een (evenementen-)vergunning aan te vragen; indien toegekend dan zal deze alleen gelden voor de aanvrager voor de aangevraagde periode.
 

Begin klein !! (tip)
 
Om carbidschieten onder de knie te krijgen is het zeer aan te raden om klein te beginnen. Dit is leerzaam en geen verspilde moeite aangezien deze ervaring doorwerkt naar het 'grotere werk'. Ook leren omgaan met de vrijkomende krachten is een investering in veiligheid. De eerste -nog onschuldige- piep in de oren blijft je bij (!). Je kunt nu reeds beginnen.
 
Dus:
neem een kleine 'bus', zoals een verfblik of een Pringles-koker (dat geeft al een behoorlijke knal) en sla met een spijker een gat in de bodem.
Doe een brok carbid erin, druppel wat water op de steen, en sluit de bus af met de deksel. Houd de bus tegen de grond met je voet, en hou dan een vlam bij het gaatje. filmpje met verfblik

2. Wat heb je nodig

Dit is minimaal nodig:
bus - afsluiter - ontsteker - carbid - water - spuitfles - beschermingsmiddelen
optioneel zijn: conservenblikje - autoband

2.1 bus

de klassieke melkbus is nog altijd populair en goed verkrijgbaar op marktplaats. Kies er een met een inhoud van 30 of 40 liter, liefst van aluminium (lichter; roest niet), maar in geen geval van koper. Is er een deksel bij geleverd, leg die dan direct terzijde (zie 'afsluiter'). Controleer de bus op scheuren, bijvoorbeeld door de bus tot de rand toe te vullen met water, en deze een nachtje te laten staan.
Om het opgesloten gas in de bus te ontsteken moet daar een vlammetje of vonk bij kunnen komen, daarvoor moet er een gaatje van ongeveer ⌀3mm in de bus worden geboord, het zgn. 'zundgat' (zünden (D) = aansteken (NL)). Kies de plaats van het zundgat in de bodem, of in de wand dichtbij de bodem.
 
Een goed alternatief voor een melkbus is een omgebouwde gasbus.

2.2 afsluiter

het doel van de afsluiter is het gas in de bus bijeen te houden, tot het moment van ontsteking.
 
Een voetbal is daarvoor het meest geschikt (herbruikbaar; kan weinig schade aanrichten). Blaas de bal zodanig op dat deze nèt in de opening klemt.
 
Gebruik in geen geval een melkbus deksel. Dit omdat deze na verloop van tijd klem komt te zitten, waardoor het exploderende gas via een andere weg (bv scheur in de bus) naar buiten wil.
In het geval van een stalen bus+deksel kan het inslaan van de deksel vonken geven, wat een vroegtijdige ontsteking geeft
 
Alternatieven zijn: een rubberen schijf, of een stuk tapijt, met een touw verbonden aan de vaste grond.

2.3 ontsteking

De meeste incidenten bij het carbidschieten hebben te maken met de ontsteking. Van belang is:

De ontstekers die voldoen aan die wensen, zijn:

Deze ontstekers vereisen wel wat handigheid en creativiteit om op de bus gemonteerd te krijgen, maar het levert een hoop gemak en veiligheid op.
 
Veel gebruikt worden een fakkel of gasbrander op een lange stok.
 
Afraders zijn: aansteker; lucifer; lont; gebroken rotje of ander vuurwerk; ...

2.4 carbid

Wanneer de tips worden gevolgd die hier worden gegeven, is het verbruik ongeveer 1 kilo carbid op een halve dag, voor een 40 liter bus.
Carbid is, mits goed afgesloten, zo'n vijf jaar goed houdbaar. Een carbidsteen is bruikbaar zolang deze nog een harde kern heeft (de gasproduktie zal na verloop van tijd wel afnemen). Dus: koop niet teveel carbid ineens.
Koop grote stenen (5cm+).

2.5 water

2.6 spuitfles (en jerrycan)

Met de spuitfles kan nauwkeurig en consequent het carbid nat worden gemaakt.
De jerrycan zorgt ervoor dat je altijd genoeg water hebt, waarmee de spuitfles kan worden bijgevuld.

2.7 beschermingsmiddelen

Maak minimaal gebruik van gehoorbescherming en handschoenen.

Optioneel zijn een (vuurwerk-)bril, en een blusdeken.

carbid_spuitfles
spuitfles
carbid_gehoorbescherming
gehoorbescherming
carbid_conservenblikje
conservenblikje

2.8 conservenblikje (optioneel)

Een bijprodukt van de reactie van carbid met water is een natte witte substantie, dat in de bus aankoekt. Om dit te voorkomen kan het carbid en water in het conservenblikje worden gedaan, dat vervolgens in de bus wordt gedaan.
Niet alleen houdt dit de bus schoon, maar zorgt er ook voor dat het carbid en water goed met elkaar reageren (de carbidbus hoeft niet meer geschud te worden), zorgt voor een lager carbid verbruik, en een consequente knal.

2.9 autoband (optioneel)

De ontploffing kan een behoorlijke terugslag geven. De terugslag kan worden opgevangen door de bus gedeeltelijk in te graven, of verticaal op de grond te zetten.
 
Een andere mogelijkheid is de bus schuin in een autoband te plaatsen (haal een afgedankte bij de garage), of van een pallet een plank te verwijderen, en daar de bus schuin in te plaatsen.
Zorg ervoor dat de bus stabiel ligt, en niet kan omvallen voor of tijdens de knal.

3. Hoe carbidschieten (veilig-)

Zoals gezegd, het oefenen met het verfblik is niet voor niets geweest, want de werkwijze voor 'normaal' carbidschieten is niet anders: doe carbid en water in een bus waarin een gaatje is geboord, sluit de bus af met een afsluiter, en ontsteek het gas.
De grotere bus brengt echter wel meer risico's met zich mee, vandaar is een iets uitgebreidere procedure nodig om het veilig te kunnen doen.

Vrijwaring: carbidschieten is niet zonder risico. Het opvolgen van de tips op deze pagina biedt geen garantie op het voorkomen van ongelukken of schade. De lezer blijft zelf verantwoordelijk voor zijn handelen en de gevolgen ervan.

3.1 Procedure

Een veilige knal verloopt ongeveer zo:

3.2 Een knal afbreken

Een knal kan je altijd afbreken, zodat er weer een veilige toestand bestaat. Ga zò te werk:

4. Hard knallen

oranje_steekvlam
hier ging iets mis...

Goed èn hard knallen gaan hand in hand: een 'foute' knal is niet hard. Andersom betekent dat er bij een zachte knal waarschijnlijk iets mis is gegaan.
 
Dit hoofdstuk beschrijft alle manieren waarop een knal fout kan gaan, en hoe dit te voorkomen is. Ook geeft het antwoorden de vragen: Hoeveel carbid moet ik gebruiken, en hoeveel water ? En hoe lang moet ik wachten ? Waarom is de ene knal luider dan de ander ?
 
tip: lees het hele hoofdstuk (!) Je zal dan het beste begrijpen waarom jouw knallen keer op keer de hevigste zullen zijn, en die van je vrienden gelukstreffers.

4.1 de theorie

verspilling:
na de knal wordt
nog steeds
gas gevormd
(te kort gewacht)

Met het oefenen met het verfblik zal de conclusie zijn:

Om een goede knal te vinden hoeft er slechts aan één 'knop' gedraaid te worden: de hoeveelheid toegevoegd water.

Waarom is dat zo ? Bedenk dat voor de explosie twee gassen nodig zijn: acetyleengas èn zuurstof (zie formule), die in de juiste verhouding een maximale knal geven.
 
Omdat de hoeveelheid zuurstof buiten constant is, kan de verhouding alleen maar geregeld worden met de hoeveelheid acetyleen.
 
En op zijn beurt wordt de hoeveelheid aangemaakt acetyleen bepaald door de hoeveelheid toegevoegd water.

4.2 hoeveel carbid ?

De hoeveelheid aangemaakt gas wordt dus niet zozeer bepaald door de hoeveelheid carbid, maar door de hoeveelheid toegevoegd water.
Dus: gebruik een ruime hoeveelheid carbidstenen zodat deze al het toegevoegde water op kunnen nemen.
Bijvoorbeeld, voor een 40 liter bus zijn drie grote brokken voldoende.
 
Het conservenblikje helpt bij het effectief samenvoegen van water en carbid. 

4.3 hoeveel water ?

carbid_goed
niets meer aan doen

Door te experimenteren met de hoeveelheid toegevoegd water, en goed te kijken en luisteren naar de knal, kan de ideale hoeveelheid water worden bepaald:

4.4 hoelang wachten ?

ben je eenmaal tevreden met de hoeveelheid water, doe dan eenmalig deze proef:
oefen 'op het droge' met het blikje, carbid en water. Neem de tijd op die het duurt totdat de stenen zijn 'uitgegast'.
Dit is een goede indicatie van de wachttijd.

 
carbid_steekvlam
oranje steekvlam
(teveel water)
carbid_zwarte_rook
zwarte rook
(teveel water)
carbid_brandende_stenen
brandende stenen
(te kort gewacht)

4.5 oplossingen

Brandende carbidstenen, zwarte rook, een walmende oranje vlam, een waakvlam uit het zundgat, uitdrukkende bal, niet willen ontsteken, zijn alle tekenen dat er iets niet klopt.
 
Deze tabel kan worden gebruikt voor het vinden van een oplossing:
horenzienoorzaakoplossing
geen knalxteveel gas (verstikt)veel minder water
geen knalxteveel restgassen van de vorige knalbus tussendoor laten luchten (op zijn zijkant)
geen knalwaakvlam uit zundgathoge gasdruk voorkomt dat vlam naar binnen slaatveel minder water
plopde bal plopt er uit, vóór ontstekinghet gas drukt de bal uit de openingveel minder water
zachte/geen knalxniet genoeg gas gevormdmeer water
zachte/geen knalbrandende carbidstenente kort gewacht met ontstekenlanger wachten
zachte knalzwarte rook, of oranje steekvlamonvolledige verbranding door tekort aan zuurstofminder water
harde knalbrandende carbidstenenniet al het water is omgezet in gas (te kort gewacht)minder water
harde knalafsluiter vliegt ver wegje hebt het doorniets meer aan veranderen (ok)
 

4.6 samengevat

de belangrijkste tips voor een harde knal:
 
  • hoeveelheid carbid → ruim genoeg om met het toegevoegde water te reageren
  • hoeveelheid water → ongeveer 1ml per liter businhoud (verder afstemmen, zie 4.3)
  • wachttijd → als de hoeveelheid water bepaald is, kan buiten de bus de wachttijd worden gemeten, zie 4.4
  • consequente knal, door →
    • een blikje gebruiken om carbid en water te laten reageren
    • verversen businhoud
    • de hoeveelheid water steeds gelijk houden

4.7 harder

De hardheid van de knal kan verder verbeterd worden met deze tips:

De volgende 'fabels' blijken geen invloed te hebben op de hardheid van de knal:

5. Veilig knallen

Lekker knallen is natuurlijk fijn, maar het moet ook leuk blijven. Dus geen ongelukken. Dit hoofdstuk beschrijft de meest risicovolle situaties.
 
Herken en voorkom deze gevaarlijke situaties:

carbidschieten
waakvlam uit zundgat

6. Kosten

6.1 eenmalig

De initiële kosten bij het carbidschieten kunnen hoog zijn. Voor de set zoals beschreven in 'mijn opstelling':

melkbus EUR 35    (link)
bal EUR 7     (link)
gas barbeque ontsteker  EUR 25    (link)
magneet EUR 1     (link)
schakelaar EUR 1     (link)
behuizing ontsteker EUR 5     (link 1, 2, 3)
diverse EUR 10
totaal EUR 85

6.2 per knal

Carbid kan goedkoop worden ingekocht bij grote hoeveelheden, maar dat zal voor de consument niet interessant zijn:

De kosten per knal zijn bijzonder laag:
Met een kilo carbid kunnen ~40 knallen worden gemaakt (afhankelijk van grootte bus, procedure, kwaliteit carbid, ...).
 
EUR 5 / 40 knallen ≈ 12 ct
 
tip: kijk op marktplaats, daar zijn veel particulieren te vinden die carbid (semi-)groot inkopen, en in kleinere porties met winst doorverkopen.
Een andere mogelijkheid zijn (internet-)winkels, prijzen liggen hier doorgaans hoger.
 

7. Ter info: wat is carbid

7.1 chemie

Carbid (karbiet, carbuur) zoals gebruikt bij het carbidschieten, ziet eruit als een steen. Het materiaal heeft de chemische formule CaC2.

7.1.1 maken

Carbid komt niet voor in de vrije natuur maar wordt kunstmatig gemaakt; reeds in de 19e eeuw was bekend hoe dat te doen.
 
In een oven wordt ongebluste kalk en cokes (koolstof) verhit tot 2200℃. Na afkoelen blijft carbid over:
CaO + 3C → CaC2 + CO

7.1.2 water toevoegen

Wanneer water met het carbid reageert ontstaat acetyleen (officieel: ethyn) en gebluste kalk (vindt je terug in de bus):
CaC2 + 2H2O → C2H2 + Ca(OH)2

7.1.3 ontsteken

Bij het ontsteken van de bus reageert het acetyleen met zuurstof en valt uiteen in koolstofdioxide en water(-damp):
2C2H2 + 4O2 → 4CO2 + 2H2
en:
2H2 + O2 → 2H2O

 
hoe het deksel eraf vliegt

7.2 toepassingen

Een van de toepassingen, naast het carbidschieten, is het knalapparaat, waarmee vogels worden verjaagd uit een fruit boomgaard. Klik op onderstaande figuur voor een filmpje.

carbidkanon
ZON knalapparaat
(eigen bezit)

Een andere toepassing in het verleden was als (carbid-)lamp, als verlichting voor fiets, auto of in de mijnbouw. Bij de carbidlamp wordt een kleine hoeveelheid carbid in een voorraadkamer bedruppelt met water. Het acetyleengas drukt zichzelf via een buisje naar buiten en daar verbrandt het.
 
Acetyleen wordt tegenwoordig gebruikt bij snijbranden en autogeen lassen.

8. Ter info: mijn opstelling

De figuur hieronder geeft mijn opstelling schematisch weer (de onderdelen zijn onderling niet in verhouding getekend).
Verdere toelichting volgt onder de figuur
mijn opstelling  
Toelichting:
Door aan een koord te trekken, wordt een schakelaar bediend, die op zijn beurt een ontsteker inschakelt die een spanning maakt, die een vonk laat springen in een bougie. Bij het wegschieten van de afsluiter wordt het elastiek gespannen, en wordt de magnetische verbinding aan het eind van het koord verbroken.
 
Bij het voorbereiden voor de volgende knal wordt als laatst de magnetische verbinding weer gemaakt.
Hiermee wordt het risico van het onbedoeld ontsteken zo klein mogelijk gehouden.
 
Dit filmpje van de ontsteking laat het principe zien.
 

9. Veelgestelde vragen

legaliteit:

vuurwerkbesluit ? vuurwerkverbod ?
antwoord: vuurwerk is onder te verdelen in de volgende categorieën:

Carbid valt onder categorie F1. Carbid mag dus het hele jaar afgeschoten worden (maar geen overlast veroorzaken !).

mag het ? waar ? wanneer ?
antwoord: meestal alleen op oudejaarsdag, overdag, buiten de bebouwde kom.
 
Bestudeer de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) van de gemeente in kwestie. Vraag desnoods een ontheffing/vergunning aan.

mag ik carbidschieten bij ondertrouw ?
antwoord: soms.
 
Sowieso is een ontheffing of vergunning nodig. Wil je weten wat in jouw gemeente mogelijk is, bekijk dan de plaatselijke APV. Zie vorige vraag.
PS bij ondertrouw spreekt men ook wel van losschieten (ipv. carbidschieten). Wordt voornamelijk georganiseerd in Noord‑Brabant.

techniek:

wat heb ik minimaal nodig voor carbidschieten ?
antwoord: bus, bal, ontsteking, carbid, water, spuitfles, gehoorbescherming
 
zie hoofdstuk 2

kan je met een aluminium bus schieten ?
antwoord: jazeker.
 
Alhoewel minder sterk dan ijzer, kan er met een aluminium bus geschoten worden, mits deze niet met een melkbusdeksel wordt afgesloten.

hoeveel kilo carbid heb je nodig ?
antwoord: voor een halve dag schieten met een 40-liter bus is 1 kg carbid voldoende.

hoe lang met 1 kilo ?
antwoord: met 1 kg carbid en een 40-liter bus kan een halve dag worden geschoten.

wat is een zundgat ? en waar is het voor nodig ?
antwoord: een zundgat is een gaatje in de bus, nodig om het gas te kunnen ontsteken
 
Het gaatje wordt meestal onderin of aan de zijkant van de bus gemaakt. Dit gaatje maakt het mogelijk het gas in de bus te ontsteken. Zonder dit gaatje gaat dat niet. ('zünden' (D) = 'aansteken' (NL) ).
Wanneer er een vlam bij het zundgat wordt gehouden, en de druk van het gas in de bus hoog is, bestaat de kans dat het gas buiten de bus gaat branden als een waakvlam, en dus niet naar binnen gaat voor de gewenste ontsteking.
Dit effect kan voorkomen worden door de ontsteking binnenin de bus te plaatsen, zoals bij een komaansteker, piëzo of electronische ontsteking. In dat geval wordt het zundgat gebruikt voor de doorvoer van het draad, zie aldaar.

wat is een komaansteker ?
antwoord: een komaansteker wordt (normaal gesproken) gebruikt voor het aansteken van een gasbrander.
 
Door in de komaansteker te knijpen gaat er een vuursteentje raspen langs een wieltje waardoor vonken ontstaan. Voor het gebruik bij carbidschieten wordt hij iets gemodificeerd zodat de knijpbeweging wordt vervangen door een trekbeweging aan een touw. Het grote voordeel ten opzichte van traditioneel aansteken (lont of lucifer) is dat er afstand kan worden gehouden, en de ontsteking binnenin de bus is. De gemodificeerde komaansteker is gebruiksklaar te koop.
(filmpje komaansteker, kosten)

wat is een piëzo ontsteking ?
antwoord: een piëzo ontsteking is ook wel te vinden in een aansteker.
 
Daarbij wordt een (zgn. piëzo-elektrisch) kristal met een flinke kracht vervormd, waardoor deze een spanning afgeeft, wat gebruikt kan worden om een vonk te laten overspringen.
Voor het gebruik bij het carbidschieten springt de vonk van een geïsoleerde draad over naar de massa (binnenkant carbidbus). Eèn vonk is voldoende voor de ontsteking. Buiten de bus moet dus het mechanisme worden gemonteerd met het piëzo element. Meestal wordt met een touw een hendel bediend waarmee de benodigde kracht kan worden gemaakt. Net als bij de komaansteker zijn de voordelen: afstand, en ontsteking in de bus.
Vaak verward met een electronische ontsteking.
(filmpje piezo ontsteker, kosten)

wat is een electronische ontsteking ?
antwoord: bij een electronische ontsteking wordt met behulp van elektronica enkele volts opgeschaald naar kilovolts
 
Dit wordt gebruikt om een vonk te laten overspringen van een geisoleerd draad naar de massa (binnenkant carbidbus). Eèn vonk is voldoende voor de ontsteking. Om de electronica te bedienen volstaat een aan/uitschakelaar. Zelfde voordelen als een komaansteker: afstand, en ontsteking binnenin de bus.
Vaak verward met een piëzo ontsteking.
(filmpje electronische ontsteker, kosten)

hoe luid is een goede knal ?
antwoord: voor een gastank van 100 liter varieert het geluidsniveau van 155 decibel tot 180 decibel op 2 meter afstand.
vergelijk: voor consumenten vuurwerk is 153 decibel op 2 meter afstand toegestaan.
(een verhoging van 3 decibel betekent een verdubbeling van vermogen. Een blootstelling van 180 decibel betekent scheuring van de trommelvliezen)
(bron)

achtergrond:

hoe werkt carbid ?
antwoord: Wanneer er water bij carbid wordt gedaan, volgt een chemische reactie met als 'nuttig produkt' acetyleen gas. Dit is het gas wat tot ontsteking wordt gebracht bij het carbidschieten. Als bijprodukt ontstaat gebluste kalk.
Zie Wikipedia voor meer informatie over acetyleen, of Wikipedia voor gebluste kalk.

hoe werkt een carbid lamp ?
antwoord: kortgezegd: een voorraadruimte wordt met carbid gevuld; een druppelaar maakt het carbid nat; het ontstane gas ontsnapt via een gaatje; dat gas wordt aangestoken. Zie Wikipedia.

wat is een carbidvergasser ?
antwoord: in een carbidvergasser wordt carbid en water samengevoegd, waardoor het ontstane acetyleengas zich zal ophopen, en onder druk worden opgeslagen. Met het gas wordt de carbidbus gevuld. De carbidbus zelf blijft dus schoon. Andere voordelen: efficiënt, snelheid. Nadelen: extra (log) apparaat.

wat is het witte spul dat achterblijft in de bus ?
antwoord: dit is gebluste kalk
 
een restprodukt van de reactie van carbid met water, zie Wikipedia; niet schadelijk voor het milieu

hoe carbid langdurig bewaren ?
antwoord: in een luchtdichte verpakking.
 
Dit voorkomt dat waterdamp uit de omgeving reageert met het carbid.

Wat is immaterieel erfgoed?
(van de website:) Cultuuruitingen die door erfgoedgemeenschappen worden beleefd als erfgoed en hen een gevoel van identiteit en continuĂŻteit geven.
achtergrond: in 2014 is carbidschieten opgenomen in de lijst immaterieel erfgoed. Voorwaarde is (oa) dat een groep mensen zorgt voor het promoten van de activiteit, zodat deze voor de toekomst behouden blijft.

veiligheid:

is carbidschieten gevaarlijk ?
- antwoord 1: Ja, iedere bezigheid waarbij gas wordt ontstoken is gevaarlijk.
- antwoord 2: Nee, mits gezond verstand wordt gebruikt, en een aantal basisregels wordt nageleefd, kan geen onvoorspelbare/gevaarlijke situatie ontstaan, zie elders.

wat is minimaal nodig om veilig carbid te schieten ?
antwoord: gezond verstand, gehoorbescherming, aanbevolen is een (vuurwerk-)bril, handschoenen en blusdeken paraat.

wat te doen als de bus niet wil ontsteken ?
(een zgn. 'blindganger')
antwoord: heb je een waakvlam ?  Dan in geen geval de afsluiter verwijderen: hierdoor slaat de waakvlam alsnog naar binnen met als gevolg een ontsteking. Zorg eerst dat de vlam dooft, bijvoorbeeld door er een doek op te leggen.
Pas als je zeker weet dat er geen waakvlam (meer) is, hou je de bus in zijn positie (afgekeerd van jezelf en anderen), en verwijder je afsluiter. Laat dan de bus luchten, en begin opnieuw.

 

wat zijn tips voor veilig carbidschieten ?
antwoord: gezond verstand gebruiken, geen alcohol drinken, en deze tips volgen:

zie ook hoofdstuk 3 voor een veilige procedure, en hoofdstuk 5 voor het herkennen van onveilige situaties

wie is de BOCK ?
antwoord: de Bewust Oplettende CarbidKnaller is een campagne, (vergelijkbaar met de BOB campagne (Bewust Onbeschonken Bestuurder)) met als doel het aantal brandwonden bij het carbidschieten terug te dringen.
Net als bij BOB, is het de bedoeling dat een aangewezen BOCK-er de veiligheid in de gaten houdt.

procedure:

hoeveel water erbij doen ?
antwoord: ongeveer 1 ml water per liter inhoud carbidbus
 
rekenvoorbeelden:

(zorg voor voldoende carbidstenen, en dat al het water met de stenen reageert (!) )
 
* 1 ml ~ 20 druppels. Het gaat er hier om een gevoel te krijgen van de hoeveelheid water. Het is niet de bedoeling de stenen nat te druppelen: bij de laatste druppel zal het gas van de eerste druppels alweer vervlogen zijn (!)

hoe lang wachten ?
antwoord: wacht 20 seconde tot 1 minuut
 
toelichting: er is tijd nodig om al het water te laten reageren met het carbid, maar als te lang wordt gewacht zal het gas zich gaan scheiden van de andere gassen in de bus. Lees ook deze tip

waarom krijg ik geen goede (harde) knal ?
antwoord: meestal komt dit door het toevoegen van teveel water.
 
De redenatie 'meer water → meer gas → hardere knal' gaat niet op (!)
Kenmerken van gebruik van teveel water, zijn:

waarom is de knal niet altijd even luid ?
antwoord: fluctuaties in het proces. Zie ook volgende vraag.

wat zijn de belangrijkste factoren die de hardheid van de knal bepalen ?
antwoord: in volgorde:

(bij een gegeven opstelling: ontsteking / plaatst ontsteking / afsluiter)

aaraan herken je een goede knal ?
antwoord: een goede knal is luid, laat je broekspijpen wapperen, vliegt de afsluiter ver weg, en is de vlam kort, fel, en nauwelijks zichtbaar, weinig rook

ik verbruik veel carbid, hoe kan dat ?
antwoord: het verbruik van carbid wordt negatief beïnvloed door:

oplossing: gebruik minder water, en maak gebruik van een blikje.

waarom wordt mijn bus van binnen vuil ?
antwoord: dit kan een combinatie zijn van witte en/of zwarte koek

geen nood: met een paar goede knallen 'blaast' de bus zich vanzelf schoon.

wat zijn gouden tips ?

overig:

ik heb een andere vraag...  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Bron:

[1] Carbidschieten nationaal erfgoed of internationaal speelgoed?
 
 
 
 
 

afsluiter bus elastiek ijzer magneet schakelaar elekronische_ontsteking bougie blikje